Kosmosik w kosmosie

Christa, jak wszyscy twórcy, uczył się rzemiosła naśladując innych (nie dajcie sobie wmówić, że można inaczej). Sam zresztą wielokrotnie o tym opowiadał: "Mam jeszcze trzy oprawione roczniki tych "Vaillantów". To była cała moja szkoła komiksu". Gwoli ścisłości, są cztery takie roczniki :) Z ich pomocą spróbujemy dowiedzieć się czegoś więcej o początkach komiksowej twórczości Christy i zidentyfikować jego dawnych mistrzów.

Vaillant #666, 16.02.1958	Vaillant #668, 02.03.1958

W poprzednich odcinkach omawialiśmy "Kichasia" i "Latającego Holendra", teraz przyjrzymy się następnemu komiksowi z "Wieczoru Wybrzeża". Druga seria "Niezwykłych przygód Kajtka-Majtka", znana obecnie pod nazwą "Profesor Kosmosik i Marsjanie", zaczęła ukazywać się w Wigilię Bożego Narodzenia 1958 roku. Początkowo nic nie wskazywało, że będzie to komiks o kosmosie. Akcja pierwszych 30 odcinków rozgrywała się w domu ciotki Agaty i wuja Ursusa. Te dwie postacie Christa dosłownie skopiował z "Vallianta", a konkretnie z komiksu "Pif le chien" José Cabrero Arnala. We francuskim oryginale bohaterowie ci znani byli jako Tata Agathe (czyli... ciotka Agata), oraz Tonton César (czyli wujek Cezar).

Wieczór Wybrzeża 23.12.1958	Vaillant #685, 29.06.1958

Była to już kolejna przygoda Christy z "Pifem" (tu pisaliśmy o pierwszej). Tym razem sopocki rysownik pożyczył od hiszpańskiego kolegi nie tylko bohaterów, ale i cały schemat komiksu, na który składały się krótkie epizody o psotniku, fajtłapie i sekutnicy oraz obowiązkowe lanie na końcu odcinka. Różnica była taka, że w "Wieczorze Wybrzeża" rolę psa Pifa przejął Kajtek, a rolę złośliwego kota Herkulesa - "zawzięty wróg Kajtka" Makary (raczej nie ten sam Makary, co w "Kuku Ryku" z "Przygody"). No i nie było dzidziusia, bo i skąd?

Agata, Cezar i Pif	Agata, Ursus i Kajtek

Relacje pomiędzy Ursusem i Agatą przypominają trochę związek Mirmiła i Lubawy. Podobieństwa widoczne są zwłaszcza w pierwszych tomach "Kajka i Kokosza", w których Lubawa chętniej sięgała po "środki przymusu bezpośredniego" niż po szantaż. Jest to bodajże jedyny ślad fascynacji slapstickowymi komiksami Arnala, jaki przetrwał w twórczości Christy.

"Szranki i konkury"	"Szkoła latania"

W "Niezwykłych przygodach Kajtka-Majtka" pojawiały się czasem bardziej dosłowne cytaty z "Vaillanta", jak choćby gag o przybijaniu obrazka.

Vaillant #440, 18.10.1953	Wieczór Wybrzeża 1959

Są też dowcipy, które Christa podpatrzył w innym komiksie Arnala pt. "Placid et Muzo", a nawet w "Kaczorze Donaldzie" (ten ostatni trop podesłał nam Jakub Szymczak).

Patrz: album "Poszukiwany Zyg-Zak" str. 52	Patrz: album "Poszukiwany Zyg-Zak" str. 51

Po trzydziestu odcinkach takich wygłupów, które nie posunęły fabuły ani o milimetr, Christa zatęsknił za dłuższą formą i bardziej skomplikowaną tematyką. Kto wie, czy pomysłu na dalsze, tym razem kosmiczne przygody nie podsunęła mu reklama kalendarza ze świątecznego numeru "Vaillanta"? Jej elementy (latający talerz i zabawny Marsjanin o imieniu Glufft) już wkrótce pojawiły się na kadrach "Kajtka-Majtka", i to dość wiernie przerysowane.

Vaillant #710, 21.12.1958		Wieczór Wybrzeża 1959

Autor zapewne zdał sobie sprawę, że Kajtek samodzielnie nie uciągnie pełnometrażowej historii. Postanowił więc narysować mu towarzysza. W "Vaillancie" właśnie ukazywał się przygodowy komiks "Group-Group et Cha'pa" Ramona Monzona. Jego bohaterami byli: mały Indianin Cha'pa (dość podobny do Kajtka) i brodaty kapitan Pipemzinc. To właśnie ten drugi użyczył swojej powierzchowności Profesorowi Kosmosikowi (zwróćcie uwagę na oczy Profesora, zupełnie inne niż u pozostałych bohaterów Christy). Nie było to zresztą ostatnie nawiązanie do twórczości Monzona, o czym opowiemy w następnych postach.

"Group-Group et Cha'pa", Vaillant 1958	Wieczór Wybrzeża 1959

Imię dla nowego bohatera rysownik znalazł w tygodniku "Przygoda", w którym publikował komiksy z serii "Kuku Ryku" (1957-1958). "Prof. Kosmosik opowiada" był tytułem... cotygodniowej rubryki z naukowymi ciekawostkami dla młodzieży.

Kiedy wszystkie elementy układanki wskoczyły na swoje miejsca, Christa wreszcie mógł rozwinąć skrzydła. Dalej marsjańska historyjka potoczyła się już bardzo sprawnie i osiągnęła długość 146 odcinków, czyli dwukrotnie więcej niż poprzednia seria przygód Kajtka. Autor tak pewnie czuł się w nowej formule, że pomiędzy gagami pozwolił sobie na poruszenie tematyki antywojennej. Oczywiście nie było tu jeszcze skomplikowanej fabuły, za którą tak lubimy komiksy Christy. Dopiero seria o Czarnym Rycerzu (286 odcinków) miała przynieść prawdziwy przełom. Opowiemy o tym w następnym odcinku pt. "Jesień średniowiecza".

Vaillant #685, 29.06.1958	Wieczór Wybrzeża 1959

Lektura dodatkowa:
Pif Collection
Période Rouge
La mémoire de Vaillant et Pif Gadget
Le blog de Vaillant-Pif-Gadget
Bedetheque (okładki "Vaillanta")
Histoire de Vaillant et de Pif Gadget