Fot.: Maciej Parowski, 1994 |
Christa urodził się 19 lipca 1934 w Wilnie, wówczas jeszcze polskim mieście na kresach wschodnich. W 1939 Wilno znalazło się pod okupacją radziecką, a w 1941 - niemiecką. Ojciec i dwaj starsi bracia małego Janusza wstąpili do Wileńskiego Okręgu AK. Po ponownym wkroczeniu Rosjan do Wilna, cała rodzina - choć osobno - wyruszyła do Polski, by przez radzieckie więzienia i poniemieckie obozy, leśne bazy żołnierzy wyklętych (bracia walczyli w oddziale Łupaszki) i koszary Ludowego Wojska Polskiego, trafić w końcu do Sopotu. Tu Janusz poszedł do szkoły i wstąpił do harcerstwa. Nigdy nie zdobył formalnego wykształcenia plastycznego. Pracę rozpoczął zaraz po małej maturze, którą zrobił w szkole handlowej. Początkowo imał się rozmaitych zajęć: był magazynierem, "normowszczykiem" i jazzowym perkusistą.
Jako rysownik zadebiutował w roku 1956 na łamach miesięcznika "Jazz". Przez następne dwa lata miotał się od gazety do gazety, publikując gdzie się dało komiksy o dzieciach, milicjantach, kowbojach, a nawet o Tarzanie. Chałturnicza tułaczka dobiegła końca 15 września 1958, wraz z pierwszym paskiem o Kajtku-Majtku. Rozpoczęty w ten sposób cykl "Kajtek i Koko", a później "Kajko i Kokosz" zagościł w "Wieczorze Wybrzeża" na całe 17 lat, ukazując się dzień w dzień, za wyjątkiem niedziel. W międzyczasie rysownik eksternistycznie zdał dużą maturę w Technikum Ekonomicznym dla Pracujących. Współpracę z gdańską popołudniówką Christa przerwał w roku 1975, by wraz ze swoimi bohaterami przejść do "Świata Młodych", a wkrótce potem do magazynu "Relax". Przyniosło mu to ogólnopolską sławę, porównywalną jedynie z popularnością Papcia Chmiela. Niestety, w wieku zaledwie 55 lat Christa niespodziewanie zakończył karierę albumem "Mirmił w opałach", który okazał się pożegnaniem nie tylko z PRL-em, ale i z parą jego sztandarowych bohaterów. Potem tworzył już niewiele, głównie do szuflady.
Janusz Christa był nie tylko wybitnym twórcą, ale i niezrównanym gawędziarzem. Niestety nigdy nie dowiemy się, czy zabawne anegdoty, którymi chętnie okraszał wywiady (niby wciąż te same, ale nigdy nie takie same) były częścią jego życia, czy też jeszcze jednym komiksem, tym razem bez rysunków.
KAJTEK I KOKO | KAJKO I KOKOSZ |
PRZEBIEG PRACY TWÓRCZEJ
W poniższej tabeli zebraliśmy wszystkie komiksy oraz najważniejsze ilustracje Janusza Christy i uporządkowaliśmy je w takiej kolejności, w jakiej powstawały. Mamy nadzieję, że to zestawienie ułatwi poruszanie się po kolejnych etapach kariery rysownika. Bardziej szczegółowe informacje znajdują się w dziale "Bibliografia", a najpopularniejsze publikacje w dziale "Okładki".
Rok | Miejsce publikacji | Tytuł komiksu / ilustracji | Cykl |
1956 | Jazz | Dowcipy i rysunki (do 1957) | -- |
1957 | Rock and Roll | ||
Opowieść o Armstrongu | |||
Wieczór Wybrzeża | Kichaś | ||
Przygoda | Kuku-Ryku (do 1958) | ||
1958 | Głos Wybrzeża | Skarby starego zamczyska | |
Nowa Wieś | Korak syn Tarzana | ||
Wieczór Wybrzeża | Jack O'Key | ||
Latający Holender | Kajtek-Majtek | ||
Profesor Kosmosik i Marsjanie (do 1959) | |||
1959 | Profesor Kosmosik i Czarny Rycerz (do 1960) | ||
Wydawnictwo Morskie | Przygoda w Gibraltarze (ilustracje) | -- | |
Żeglarskie Dzieje (ilustracje) | |||
1960 | Jak Ib odkryła Nowy Ląd (ilustracje) | ||
Wieczór Wybrzeża | Wesołych Świąt | ||
Detektyw Trop (do 1961) | |||
Tygodnik Morski | Marynarskie brody itp. (do 1961) | ||
Dziennik Bałtycki | Życzenia jubileuszowe (rysunek) | Kajtek-Majtek | |
1961 | Wieczór Wybrzeża | Poszukiwany Zyg-Zak | |
Nadzwyczajne przygody Kajtka-Majtka | |||
Na Morze | |||
Dni Gdańska | |||
Wśród piratów (do 1962) | Kajtek i Koko | ||
1962 | Arktyczna wyprawa (do 1963) | ||
1963 | W krainie baśni (do 1964) | ||
1964 | Przyśmiewki o nałogach | -- | |
Na tropach Pitekantropa (do 1965) | Kajtek i Koko | ||
1965 | Na wakacjach | ||
Przemytniczy szlak (do 1966) | |||
1966 | Śladem białego wilka (do 1967) | ||
1967 | Jubileusz Wieczoru Wybrzeża | ||
Zwariowana wyspa | |||
Londyński kryminał (do 1968) | |||
1968 | W kosmosie (do 1972) | ||
1969 | niewykorzystane | Gucio i Rosio (ilustracje) | -- |
1970 | Musicorama | Hair po polsku | |
1972 | Przekrój | Okiem i piórkiem satyryka (dowcipy, c.d.1973) | |
Wieczór Wybrzeża | Złoty puchar (do 1973) | Kajko i Kokosz | |
1973 | Szranki i konkury (do 1974) | ||
1974 | Express Ilustrowany | Robot BX-27 (do 1977) | Kajtek i Koko |
WAG | W kosmosie (wersja albumowa) | ||
Sopot, lato, vademecum ...i nie tylko | Niemoralna opowieść z morałem: 2+szwagier | -- | |
Sopocka legenda | |||
Wieczór Wybrzeża | Woje Mirmiła (do 1975) | Kajko i Kokosz | |
demo | Pasowanie | ||
1975 | Kalafit | -- | |
Morze | Mała złota Dinghty itp. (ilustracje, do 1976) | ||
Świat Młodych | Szkoła latania | Kajko i Kokosz | |
1976 | Wielki turniej | ||
Relax | Bajki dla dorosłych (do 1978) | -- | |
Zaginiona załoga | |||
1977 | Świat Młodych | Na wczasach | Kajko i Kokosz |
Relax | Zamach na Milusia (do 1978) | ||
Dżdżownica | -- | ||
Pan Paparura i pies Aj | |||
Palacze (dowcipy, c.d. 1978) | |||
1978 | Łabędź | ||
Coś z ryb | |||
Tajemniczy rejs (do 1979) | Gucek i Roch | ||
1979 | Kurs na półwysep Jork (do 1981) | ||
-- (dla Relaxu) | Profesor Stokrotek | Kajko i Kokosz | |
Urodziny Milusia | |||
Łaźnia | |||
Koncert Kaprala | |||
Niespodzianka (scenariusz) | |||
1980 | Świat Młodych | Skarby Mirmiła | |
1981 | Cudowny lek | ||
1982 | Festiwal czarownic | ||
1983 | Dzień Śmiechały | ||
Teatr Wybrzeże | O dwóch takich co ukradli księżyc | programy | |
1984 | Świat Młodych | Srebrny denar | Kajko i Kokosz |
Olsztyński Teatr Lalek | Wilk, koza i koźlęta | programy | |
O Piaście i Popielu | |||
1985 | O Kasi co gąski zgubiła | ||
1986 | O straszliwym smoku i dzielnym szewczyku, prześlicznej królewnie i królu Gwoździku | ||
1987 | KAW | W krainie borostworów | Kajko i Kokosz |
Trefl | Puzzle (ilustracje, do 1994) | ||
KGMO | Kalendarz 1987 | ||
1988 | Kalendarz 1988 | ||
1989 | Rój | Zamach na Milusia, wersja rozszerzona | |
1990 | Mirmił w opałach | ||
niewykorzystane | Film animowany (projekty postaci) | ||
1991 | Adarex | Pojedynek z Abrą (kolor) | Kajtek i Koko |
Zabłąkana rakieta (kolor) | |||
1992 | Wojtek-Press | Twierdza tyrana (kolor) | |
Kosmiczni piraci (kolor) | |||
1993 | do szuflady | Arktyczna wyprawa, zmieniony tekst | |
Przemytniczy szlak, wersja poprawiona | |||
Polbida | -- | ||
1994 | Seven Stars | Gra przygodowa (ilustracje) | Kajko i Kokosz |
niewykorzystane | Tryumf Pana Kleksa (film, projekty postaci) | -- | |
Wodzisław | Budyń i kisiel (opakowania, projekty postaci) |